10 yılda Almanya gibi varlıklı
olabiliriz
30 yıldır hasbelkader
öğrendiklerimi, analizlerimi yazıya döküp gazete, dergi, bülten, web
sitesi ve kitaplar aracılığıyla çevremdeki insanlara yani topluma
ulaştırmaya çalışıyorum.
Okuyan, araştıran, düşünen, yeniliklerin peşinde koşan insan sayımız
çok az olduğu için bir çok yazım yazıldığıyla kaldı. Olumlu veya
olumsuz etki-tepki yaratamadan kaybolup gitti.
Topçu, popçu, kokainman, pazarlamacı, köçek, şantöz, dansöz tiplerin
yaptıklarını, yaşantılarını aktaran yazı ve haberler milyonlarca
kişi tarafından takip edilir. Bilim, teknoloji, sanat, edebiyat,
etik, kültür, tarih ile ilgili yayınlar hep elde kalır.
Epey uzun zamandır kafamda şekillendirmeye çalıştığım, ölmeden önce
bir kitap olarak sunmak istediğim bir konuyu arz etmeye çalışacağım.
Burada bir kısmını ancak irdeleyebileceğim konuları parçalı olarak
geçmişte yazı konusu yaptığım oldu. Bu yazıları bir çok mecrada
yayınlattım. Ancak umduğum etkileri gözleyemedim.
Türkiye’yi 10 yıllık süreçte Almanya gibi zengin, güçlü, huzurlu,
mutlu yapacak önerilerimi topluca bir kez daha dile getiriyorum.
* 80 milyonluk kitleye kredi kartı ya da ona benzeyen ulusal bir
plastik kart verilmeli. Herkes tüm harcamalarını bununla yapmalı.
Kart ile yapılan harcamaların yüzde 5-10’u her yılın sonunda vergi
iadesi olarak kişilere iade edilmelidir. Bu sayede kayıt dışı
ekonomi tamamen ortadan kalkacaktır. Bu kadar çok para basılmasına
gerek kalmayacak, hiç vergi ödemeden bu ülkenin nimetlerinden bolca
yararlananlar yok olacaktır.
* Yastık altında döviz ve altın tutulmasının azaltılması için dürüst
ekonomistler tarafından bilinçlendirme ve yönlendirme yapılmalıdır.
Bu sayede 100-200 milyar dolarlık bir kaynak reel ekonomiye
girecektir. Yabancı dövizi ve altını satın almanın ülke ekonomisine
çok zarar verdiği herkese idrak ettirilmelidir.
* Halka açılan, vatandaşları ortak eden şirketlere vergi
kolaylıkları sağlanmalıdır. Bu sayede sermayenin tabana yayılması
artacaktır.
* 25 milyon dolayındaki ev, işyeri, ofis ve sokaklardaki tüm
aydınlatma armatürleri ledli hale dünüştürülerek yılda 1-2 milyar
dolarlık enerji tasarrufu sağlanabilecektir.
* Bilgi sunan kitaplardan, gazetelerden, dergilerden alınan vergiler
en az seviyeye indirilmelidir. Herkes bilgiye makul fiyat ile
ulaşabilmelidir.
* TRT bilimsel tarım ve hayvancılığın nasıl olması gerektiğini
anlatan TV kanalı açmalıdır.
* Diyanet İşleri Başkanlığının yaptığı bilimsel (kültürel, dini)
nitelikli sınavdan geçer not alamayan hiçbir din adamı TV, radyo,
gazete, dergi, kitap üzerinden inanç konularında ahkam kesememeli,
fikir serdedememelidir.
* Tüm kamu kurumları yerli malı olmayan taşıt, mobilya, kalem,
kağıt, klima, fayans, karo, TV, bilgisayar almaktan vaz geçmelidir.
* Motor hacmi 600, 800, 1000 cc olan otomobillerin vergisi sıfıra
yakın olmalıdır.
* Gıdaların saklanmasında kullanılan plastik ve cam ambalajların
tümü depozitolu olmalıdır. Marketlerde verilen poşetler Batı’da
olduğu gibi paralı olmalıdır.
* Elektrikli taşıtların vergisi sıfır olmalıdır.
* Güneş pili panelleriyle ya da rüzgar türbinleriyle kendi elektrik
enerjisini üretmek isteyenlere vergi kolaylığı getirilmelidir.
* Ekonomik ömrünü tamamlamış, fazla yakıt harcayan, çevreyi çok
kirleten, bakımsız taşıtlar trafikten men edilmelidir.
* Büyük ekranlı bilgisayar, TV gibi cihazların vergisi daha fazla
olmalıdır.
* Belediyelerin görgüsüzlük abidesi olan abartılı süslü aydınlatma
düzenekleri kurması yasaklanmalıdır.
* 100 bin dolayındaki caminin ışık akısı değerleri ölçülmeli, fazla
aydınlatma yapılmışsa bunlar iptal edilmelidir. Çok lüks, çok pahalı
cami yapımına izin verilmemelidir.
* 80-100 metrekareden fazla konutların vergisi daha fazla olmalıdır.
Japonya’da evler ortalama 40 metrekaredir.
* İngilizce dil öğretiminde kullanılan, çok yüksek fiyata sunulan
yabancı kitap, dergi, CD, DVD ve sözlük gibi ürünlerin yerli
versiyonları üretilerek yıllık 100 milyon dolarlık israf
önlenmelidir.
* Öğretmen ve akademisyenlere patent, makale, kitap üretimi sayısına
göre ek ödemeler yapılmalıdır.
* Patenti, bilimsel makalesi, icadı, kitabı çok olan okulları,
sanayi tesislerini açan girişimcilere vergi kolaylığı sağlanmalıdır.
* Lüks malların, taşıtların, giysilerin ithalatı zorlaştırılmalıdır.
* Yurtdışına gezi/tatil için sürekli olarak çıkış yapanların ödediği
harç her seferde katlamalı olarak artmalıdır.
* Resmi kurumların “inceleme” adı altında düzenlediği yurtdışı
geziler, seminerler, toplantılar yasaklanmalıdır.
* Yük kamyonların gündüz yollarda tehlike saçmasını önlemek için
gece 00:00-06:00 arasında otoyollar ücretsiz olmalıdır.
* Tren ve deniz yoluyla yük, yolcu taşımanın vergisi azaltılmalıdır.
* Köprü ve tünellerden geçen minibüs, otobüs gibi taşıtların geçiş
ücreti toplu taşımayı teşvik etmek için otomobillerden daha az
olmalıdır.
* Tütün ve alkollü içki içenlerin SGK kesintileri yüzde 10-50
oranında daha fazla olmalıdır.
* Bisiklet kullanımını teşvik etmek için vergisi çok az olmaldır.
* Hiç hasta olmayanlara, hastane, hekim, eczane bilmeyenlere yani
sağlıklı yaşam sürdürenlere 5 yılda bir geri ödeme yapılmalıdır.
* Kamuda çalışanların tümü belirli sürelerde (5 yıl gibi) sınava
tabi tutulmalı, 70 ve üzeri puanlar alanlara daha çok ücret
ödenmeli, vasatlar tasfiye edilmelidir.
* Tüm taşıtların en fazla 50-70-90 km hızla gitmesi için sürat
tabelaları yenilenmelidir. Yüksek süratli seyirler hem yakıt
sarfiyatını artırmakta hem de kazaları çoğaltmaktadır.
* Ceza ve tutukevlerinde her mahkumun bir konuda üretim yapması
teşvik edilmelidir.
* En az 1000 adet kitabı olmayan mekanlara kahvehane, kafe, pastane,
lokal açma izini verilmemeli, 10.000 ve üzeri kitap bulunduran
mekanların vergisi azaltılmalıdır.
* Tüm konutların Almanya’da olduğu gibi ısı geçirgenliği çok az olan
10-15 cm kalınlığındaki yalıtım malzemeleriyle yalıtılması teşvik
edilmelidir. Göstermelik olarak yapılan yalıtım işlemleri yılda 20
milyar TL kadarlık zarara sebep olmaktadır.
* Günlük gazetelerin her gün 1 sayfalarını bilim, teknoloji,
inovasyon, başarı, azim, girişimci haberlerine ayırmaları zorunlu
olmalıdır.
* Sadece bilim, teknoloji, endüstri 4.0, kültür, sanat, edebiyat,
tarım, gıda, hayvancılık üzerine yayın yapan TV, radyo, web sitesi,
gazete, dergi, bülten gibi mecralardan çok az vergi alınmalıdır.
* Her yıl 160 milyon dolayında ders kitabını bedava dağıtma
uygulamasından vaz geçilmeli, yoksul öğrencilere eğitim-öğretim
ödeneği verilerek kitapları kendisi alması sağlanmalıdır. Bedava
verilen 160 milyon kitabın 8 ay sonra çöpe atılması yılda 500 milyon
dolarlık bir zarara sebep olmaktadır.
* Tablet ile eğitim verme uygulaması yılda 4 - 5 milyar dolarlık
kaynağın çöpe atılmasından başka bir şey değildir.
* Kur’an-ı Kerim’in Türkçe mealleri Diyanet tarafından çok sayıda
basılarak bedava ya da maliyet fiyatına tüm öğrencilere,
vatandaşlara sunulmalıdır. Bilim kurulunun onayından geçemeyen
mealler yasaklanmalıdır.
* Bütün dini cemaatlerin, tarikatların mal varlıkları, kursları,
okulları, yurtları, üniversiteleri, külliyeleri Diyanet’e ya da
MEB’e devredilmelidir.
* Ülkenin ihtiyacı olmayan lise ve üniversite alanları
kapatılmalıdır. Zira hiç gereksinim duyulmayan dallarda öğrenci
okutmak kaynak israfıdır.
* A+, A++, A+++ enerji sınıfı olmayan elektrikli-elektronik
aygıtların ithalatı yasaklanmalıdır.
* TSE, CE ve ISO kalite belgesi olan ürünlerin vergisi daha az
yapılarak kaliteli malların artması sağlanmalıdır.
* Tütün ve alkollü içkilere yüzde 50-100 oranında zam yapılarak elde
edilen kaynaklarla Anadolu’nun her bir köşesi ağaçlandırılmalıdır.
Bu sayede tarım, hayvancılık, turizm gelirleri de katlanacaktır.
* Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yaygın olan ağalık, şeyhlik, şıhlık
kurumları kanunlarla tasfiye edilmelidir.
* Tüm elektronik aygıtların (TV, yazıcı, bilgisayar vb.) bekleme
konumunda yüzde 5 tüketim yaptığı iyice açıklanarak yılda 1 milyar
dolar tasarruf sağlanmalıdır.
* Hormonlu, GDO’lu tarım ve hayvancılık yapanlara en ağır
yaptırımlar uygulanmalıdır.
* Fazla sayıda trafik kazası yapanların ödediği sigorta primleri
daha fazla olmalıdır.
* Mesleki ve teknik eğitim okulları fen ve teknoloji ağırlıklı
eğitim modeline (STEM) geçirilmelidir. STEM esaslı okul açan özel
girişimcilerden alınan vergi azaltılmalıdır.
* Mezun ettiği öğrencisi ilk 100 bine giren kamuya ya da özel
sektöre ait okullara maddi destekler sunulmalıdır.
* Tüm öğretmenlerin yüksek lisans ve doktora eğitimi almaları
sağlanmalı, bu yönde belgeleri olan eğitimcilere fazla ödeme
yapılmalıdır.
Bunları yaptığımızda cari açığımız yok olur. Dış borçlarımızı
öderiz. Eğitime, sağlığa, bilime, teknolojiye daha fazla kaynak
ayırabiliriz.
300 yıldır gerileyen, yerinde sayan, tökezleyen, borç içinde boğuşan
ülke olmaktan kurtulmamız zor değildir. Yeter ki kendimize çeki
düzen verelim.
Ali Özdemir
|